دیروز بازی فوتبال دربی بود. یک بازی پر هیجان و نفس گیر. به لطف خدا، من فوتبالی نیستم. لکن، دیروز به علّت شرایطی، نشستم پای تلویزیون و بعد از چند سال، یک مسابقه ی فوتبال را -آن هم به طور نصفه و نیمه- تماشا کردم. بازی تا دقیقه ی 90، با نتیجه ی 0-0 پیش رفت و در دو نیمه ی اضافه، استقلال، با سه گل، پرسپولیس را بُرد. در حاشیه ی بازی یک مسابقه ی پیامک هم در حال برگزاری بود و سوآل آن چنین بود: «شما طرفدار کدام یک از دو تیم هستید؟ برای انتخاب استقلال عدد 1 و پرسپولیس عدد 2 را به شماره ی فلان ارسال کنید.» در اواخر مسابقه، گزارشگر مسابقه اعلان کرد که بیش از 3میلیون و 600هزار نفر در مسابقه شرکت کرده اند و مسابقه تا پایان برنامه ی تلویزیونی ادامه دارد. 3میلیون و 600هزار نفر!
***
فوتبال -در ایران همان ورزشی است که بوی تعفّن کثافت کاری های حاشیه ای ش مشام همه را، حتّا کسانی که فوتبالی نیستند را آزار میدهد!
***
یادم می آید اولین روز از مسابقات جام جهانی 2006 بود که یک کشتار فجیع در یک گوشه ی دنیا اتّفاق افتاد خبر آن در حاشیه ی اخبار جام جهانی قرار گرفت و عمده ی کسانی هم که خبر را شنیدند، تحت تأثیر اخبار جام جهانی، هیچ احساس خاصی نسبت با فاجعه پیدا نکردند. آن روز نهارمان ماکارونی بود. و غذا کوفتم شد. و هنوز، وقتی یاد آن روز می افتم، اوقاتم تلخ می شود. کشتار فجیعی بود.
***
یا قرمز، یا آبی. می توانی بنفش، سبز، نارنجی، سفید، مشکی و ... هم باشی. امّا عاقبتت از سه حالت خارج نیست: یا قرمز، یا آبی، یا زباله دان تاریخ فوتبال. حتّا اگر علی پروین باشی!
***
چیزی هست به اسم عقل. که هر مخلوقی، به قدری از آن بهره دارد و عقل کلّ مخلوقات، پیامبر اکرم(ص) است.
ایران، در بعضی رشته های ورزشی، افتخارات جهانی بسیاری دارد. در بعضی اول هستیم و در بعضی جزو تاپ-10 و در بعضی، جزو تاپ-20. مثل: کشتی فرنگی، وزنه برداری، والیبال، فوتسال، تکواندو، شطرنج و...
در فوتبال امّا بنابر آماری که در دانش نامه ی «غیر معتبر» ویکی پدیا دیدم، رتبه ی 42 هستیم و بنابر آمار فدراسیون جهانی فوتبال در سال 2009، تیم ذوب آهن ما با رتبه ی 118، و استقلال با رتبه ی 217 و سپاهان با رتبه ی 222، به عنوان برتری تیم های کشور شناخته شدند.
گفتم که عقل مراتبی دارد و مراتب پایین همان عقل، یعنی در صورتی که خیلی عاقل نباشیم و آی.کیویمان هم بالا نباشد و...، حکم می کند، به هر چیز به اندازه ی خودش بها بده. امّا بودجه بندی ها و نقل و انتقال ثروت در فوتبال، به مراتب بیش از بقیه ی ورزش هاست.
و من خیلی خوش بینانه به فوتبال نگاه کردم. و گرنه، گمان نمیکنم که عقل نبوی، چیزی به اسم فوتبال را عقلائی بداند. و قس علی هذا راجع بقیه ی ورزش های قهرمانی.
***
و خلاصه این که سالی چند بار، لیگ های مختلف در جهان برگزار میشود و هر چهار سال یکبار جام جهانی برگزار می شود و چیزی به اسم 90 ایجاد می شود و یک عالمه نشریه و سایت و برنامه ی تلویزیونی و تجارت و لهو و لعب و غفلت و غفلت و غفلت...
***
و سیاسیون یاد گرفته اند برای دفع آشوب های احتمالی انجام هر کاری که ممکن است آشوب زا باشد، یک شوک فوتبالی به جوامع بدهند و با خیال راحت کار خود را انجام دهند.
***
و فوتبال به هیجان و خشم دامن میزند. و ظرفیت هیجان و خشم آدمی را بالا میبرد و لذا روز به روز باید هیجان فوتبال و سایر چیزهای مهیج بالاتر برود تا از جای دیگر بیرون نزند. و اگر یک وقت ظرفیت هیجان و خشم بالا رفت و ارضا نشد، ممکن است فاجعه ی خمینی شهر به وجود بیاید.
***
و شاید اگر مارکس هم اکنون زنده بود، آن نظر معروفش را عوض میکرد و با شدتی بیشتر از قبل، فریاد می کشید:
«فوتبال، افیون توده هاست.»